طول عمر یک کارت حافظه SD چقدر است؟

محمدحسین کریمی – کارت‌های حافظه SD و microSD سال‌هاست در انواع و اقسام گجت‌ها از دوربین‌های عکاسی گرفته تا گوشی‌های هوشمند و دیگر موارد مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرند. با وجود اینکه طی چند سال گذشته بسیاری از گوشی‌ها پشتیبانی از کارت حافظه را کنار گذاشته‌اند، اما در هر صورت محبوبیت آن‌ها چندان کاهش نیافته است. اما در این میان سوال مهم این است که یک کارت حافظه SD معمولا چقدر عمر می‌کند و آیا با خیال راحت می‌توانیم چند سال از آن استفاده کنیم؟ در این مطلب به همین موضوع می‌پردازیم.

عوامل تاثیرگذار بر عمر کارت حافظه SD

قبل از اینکه به موضوع طول عمر کارت حافظه SD بپردازیم، ابتدا باید مبانی فناوری استفاده شده برای آن را توضیح دهیم. کارت‌های حافظه SD به زبان ساده از فناوری فلش مموری استفاده می‌کنند که در این فناوری، اطلاعات حتی زمانی که برق هم تامین نمی‌شود، حفظ خواهد شد. به همین خاطر این نوع فضای ذخیره‌سازی برای گجت‌های قابل حمل گزینه‌ی ایده‌آلی محسوب می‌شود.

فلش مموری از طریق ماتریسی از سلول‌های حافظه کار می‌کند که می‌توانند به صورت الکتریکی برنامه‌ریزی و پاک شوند. هر سلول حافظه دارای یک یا چند بیت داده است که به‌عنوان بارهای الکتریکی ذخیره می‌شوند. با گذشت زمان، این بارهای الکتریکی می‌توانند ناپایدار شوند که چنین فرایندی ممکن است به از دست رفتن اطلاعات یا خراب شدن کارت حافظه SD منجر شود. بنابراین از نظر تئوری، مدت زمانی که داده‌ها می‌توانند در کارت حافظه باقی بمانند، محدود است.

عوامل تاثیرگذار بر عمر کارت حافظه SD

در این زمینه می‌توانیم به عوامل متعددی اشاره کنیم. به‌عنوان مثال تعداد دفعات استفاده اهمیت زیادی دارد زیرا هرچقدر بیشتر از کارت حافظه بهره ببرید، عمر مفید آن هم طبیعتا کاهش پیدا می‌کند. عوامل محیطی مانند گرما، رطوبت و سایر موارد این‌چنینی هم می‌توانند روی عمر کارت حافظه تاثیر منفی داشته باشند.

از سوی دیگر، نباید اهمیت کیفیت ساخت کارت حافظه SD را از قلم بیندازیم. در این زمینه شرکت‌های زیادی فعالیت دارند اما طبیعتا بسیاری از مدل‌ها کیفیت چندان بالایی ارائه نمی‌دهند و هرچقدر هم کیفیت ساخت پایین‌تر باشد، پس باید انتظار عمر پایین‌تری را داشته باشیم. در نهایت باید به مقدار اطلاعات ذخیره شده روی کارت هم اشاره کنیم و اگر مثلا حجم بزرگی از داده‌های را روی کارت حافظه قرار دهید، چنین کاری روند استهلاک این قطعه را سریع‌تر می‌کند.

عمر مفید کارت حافظه چقدر است؟

با توجه به تمام نکات مطرح شده، اگر فرض کنیم اطلاعاتی را در کارت حافظه SD ذخیره کرده‌اید و سپس آن را کنار گذاشته‌اید، کارت حافظه موردنظر تا چه زمانی می‌تواند اطلاعات ذخیره شده را نگه دارد؟ در این زمینه نمی‌توانیم پاسخ دقیق و قاطعانه‌ای مطرح کنیم. اما بر اساس استاندارد‌های تعیین شده برای کارت‌های حافظه، حافظه‌های SSD و فلش مموری‌ها، هرکدام از این حافظه‌ها در دمای مشخص عمر متفاوتی در زمینه‌ی حفظ اطلاعات دارند. به‌عنوان مثال بر اساس استانداردهای مطرح شده، یک فلش مموری مناسب باید در دمای ۵۵ درجه سلسیوس بتواند حداقل ۱۰ سال اطلاعات ذخیره شده را حفظ کند. اگر دما از این حد پایین‌تر باشد، طول عمر مورد انتظار از کارت حافظه کمی افزایش پیدا می‌کند.

اما از طرف دیگر، کارت حافظه برای کنار گذاشته شدن طراحی نشده است و این کارت‌ها قرار است همواره مورد استفاده قرار بگیرند. بنابراین در این زمینه عدد و رقم مشخصی اعلام نشده است. برای مقایسه باید به برخی حافظه‌های SSD مختص سرورها اشاره کنیم که در صورت خاموش بودن، فقط چند ماه اطلاعات را حفظ می‌کنند که این موضوع برای سرورهایی که همواره روشن هستند اهمیت زیادی ندارد.

طبیعتا در مورد عمر کارت حافظه SD دوست دارید جواب قطعی و مشخصی را دریافت کنید که متاسفانه در این زمینه چنین جوابی وجود ندارد. اما بر اساس گزارش‌های کاربران، حتی بعد از چند سال رها کردن کارت SD هم اطلاعات ذخیره شده در آن بدون هیچ مشکلی دوباره قابل استفاده بوده‌اند. از سوی دیگر، شاید یک کارت حافظه که در حال حاضر در گوشی یا دوربین شما قرار دارد، به طور ناگهانی خراب شود و چنین چیزی اصلا نادر و عجیب نیست.

با توجه به نکات مطرح شده، در کل کارت‌های حافظه گزینه‌ی مناسبی برای بکاپ‌گیری اطلاعات نیستند. طبیعتا کارت حافظه SD برای دستگاه‌هایی مانند دوربین‌های عکاسی، دستگاه‌های ضبط صدا و دیگر موارد این‌چنینی گزینه‌ی ایده‌آلی است اما در نهایت تمام موارد ذخیره‌ شده را باید در حافظه‌های بهتری مانند حافظه‌های SSD یا هارد HDD ذخیره کنید. البته سرویس‌های ذخیره‌سازی ابری هم در این میان مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند که دیگر خیال شما را برای حفظ اطلاعات به طور کامل راحت می‌کنند.

چگونه دوام کارت حافظه محاسبه می‌شود؟

برای بررسی دوام کارت حافظه مانند دیگر انواع حافظه‌ها، از واحد TBW استفاده می‌شود که به میزان ترابایت داده‌ی نوشته شده روی حافظه اشاره دارد. به عبارت دیگر، این یک معیار برای میزان داده‌هایی است که می‌تواند روی حافظه قبل از خراب شدن آن قرار داد. طبیعتا بین انواع حافظه‌های مختلف، با اعداد گوناگونی در این زمینه روبرو می‌شویم.

به‌عنوان مثال یک کارت حافظه مدل SLC که بیشترین دوام را دارد، می‌تواند تا ۱۰۰ هزار ترابایت داده دوام بیاورد ولی برای کارت حافظه MLC این دوام بین ۳ تا ۳۰ هزار ترابایت است. در نهایت باید به کارت حافظه TLC اشاره کنیم که دوام آن فقط ۳۰۰ تا ۱۵۰۰ ترابایت داده است.

باید خاطرنشان کنیم بدنه‌ی کارت حافظه‌ها معمولا در برابر ضربات و شرایط محیطی نه‌چندان نرمال مقاومت بالایی از خود نشان نمی‌دهند. بنابراین همواره توصیه می‌شود مراقب استفاده از آن‌ها باشید تا دچار آسیب فیزیکی نشوند و اطلاعات ذخیره شده در آن‌ها از دست نرود.

چگونه عمر کارت‌ حافظه‌ را افزایش دهیم؟

در زمینه‌ی افزایش عمر مفید کارت حافظه SD هیچ راهکار دقیق و قطعی وجود ندارد اما در این زمینه توصیه‌هایی مطرح می‌شود که می‌توانید به آن‌ها عمل کنید. اول از همه باید به اهمیت خرید یک کارت حافظه باکیفیت از برندهای مشهور اشاره کنیم. اگرچه طبیعتا این نوع کارت حافظه‌ها قیمت بالاتری دارند، اما در عوض عمر بیشتری برای شما ارائه می‌دهند.

از دیگر کارهایی که برای افزایش دوام کارت حافظه می‌توانید انجام دهید این است که به طور کامل آن‌ها را با داده‌های مختلف پر نکنید. به طور کلی همواره توصیه می‌شود که بخشی از کارت حافظه را خالی نگه دارید. قبل از خروج کارت حافظه از دستگاه روشن هم بهتر است به طور نرم‌افزاری اتصال آن را به سیستم قطع کنید و سپس این کار را انجام دهید. در نهایت اگر برای مدت طولانی از کارت حافظه استفاده نمی‌کنید، آن را در مکان خنک و خشکی قرار دهید و به هیچ عنوان نباید در معرض آفتاب مستقیم و دیگر منابع گرمایی باشد.

نشانه‌هایی که از خراب شدن کارت‌ حافظه‌ SD خبر می‌دهند

در نهایت هرچقدر هم مراقب کارت حافظه SD خود باشید، ممکن است به هر دلیلی با خرابی آن روبرو شوید. بنابراین اگر یکی از این نشانه‌ها را مشاهده می‌کنید، پس به احتمال زیاد کارت حافظه شما در حال کشیدن نفس‌های آخرش است:

• خرابی داده‌های ذخیره شده یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی است که از فرا رسیدن عمر مفید کارت حافظه خبر می‌دهد.
• پایین آمدن سرعت هم یکی دیگر از نشانه‌های مهم محسوب می‌شود. اگر سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده، حتما این نشانه را جدی بگیرید.
• زمانی که دستگاه موردنظر می‌خواهد اطلاعات را بر روی کارت حافظه قرار دهد یا از روی آن بخواند، نباید ارور خاصی را نمایش دهد و در صورت نمایش ارور، ممکن است کارت حافظه خراب شده باشد.
• آسیب‌های فیزیکی هم یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار به حساب می‌آیند.

اگر با هرکدام از این نشانه‌های روبرو شده‌اید، بهتر است به فکر جایگزین کردن کارت حافظه باشید. معمولا افراد حرفه‌ای که به کارت حافظه نیاز دارند، به طور همزمان از چند کارت حافظه بهره می‌برند و در صورت خراب شدن یکی از آن‌ها، به راحتی می‌توانند جایگزین کنند. روی هم رفته اگر عکاسی یا فیلمبردار هستید یا به هر دلیلی به کارت حافظه نیاز دارید، حتما نشانه‌های مربوط به خراب شدن این قطعات را جدی بگیرید تا اطلاعات مهم شما از دست نرود.

نویسنده: یوسف اسفندیاری